millî eğitim bakanlığı rehberlik hizmetleri yönetmeliği
10 Kasım 2017 CUMA Resmî Gazete Sayı : 30236
YÖNETMELİK Millî Eğitim Bakanlığından: millî eğitim bakanlığı rehberlik hizmetleri yönetmeliği
BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç ve
kapsam
MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı, il ve ilçe düzeyinde
rehberlik hizmetleri ile bu hizmetlerin verildiği rehberlik ve araştırma
merkezleri ve eğitim kurumlarındaki rehberlik servislerinin işleyiş ve
görevleri ile bu hizmetleri veren kurumlarda çalışan personelin görev, yetki ve
sorumluluklarına ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.
Dayanak
MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik; 5/1/1961 tarihli ve 222 sayılı
İlköğretim ve Eğitim Kanunu, 14/6/1973 tarihli ve 1739 sayılı Millî Eğitim
Temel Kanunu, 5/6/1986 tarihli ve 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunu, 1/7/2005
tarihli ve 5378 sayılı Engelliler Hakkında Kanun, 3/7/2005 tarihli ve 5395
sayılı Çocuk Koruma Kanunu, 30/5/1997 tarihli ve 573 sayılı Özel Eğitim
Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ile 25/8/2011 tarihli ve 652 sayılı Millî
Eğitim Bakanlığının Teşkilât ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnameye
dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelikte geçen;
a) Bakanlık: Millî
Eğitim Bakanlığını,
b) Bölüm: Rehberlik ve araştırma merkezlerindeki özel eğitim
hizmetleri bölümünü ve rehberlik hizmetleri bölümünü,
c) Bölüm başkanı: Rehberlik ve araştırma merkezlerindeki
özel eğitim hizmetleri bölümü başkanını ve rehberlik hizmetleri bölümü
başkanını,
ç) Çocuk gelişimi ve eğitimcisi: Üniversitelerin çocuk
gelişimi veya çocuk sağlığı ve eğitimi alanlarında lisans eğitimi almış
rehberlik ve araştırma merkezlerinde öğrencilere, ailelere ve öğretmenlere
çocukların her türlü gelişim durumlarına ilişkin sorunların çözümünde gerekli
önlemlerin alınmasında ve gelişimlerinin izlenmesinde yardım sağlayan
personeli,
d) Danışan: Rehberlik hizmetlerinden yararlanmak üzere
ilgili kurumlara başvuran bireyi,
e) Danışan dosyası: Rehberlik hizmetlerinden yararlanan
bireylere ilişkin hizmetin gerektirdiği özel ve gizlilik içeren; bireyin ve
öğrenci ise velisinin izni olmadan (mevzuat ile yetkili kılınan makamlar hariç)
paylaşılmayan bilgilerin kaydedildiği dosyayı,
f) Danışmanlık tedbiri: Hakkında danışmanlık tedbir kararı
alınmış çocuğun bakımından sorumlu olan kimselere, çocuk yetiştirme konusunda;
çocuklara ise eğitim ve gelişimleri ile ilgili sorunlarının çözümünde yol
göstermeye yönelik rehberlik tedbirlerini,
g) Eğitim programcısı: Üniversitelerin eğitimde program
geliştirme alanında lisans eğitimi almış rehberlik ve araştırma merkezlerinde
rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri alanlarında gereksinim duyulan
programların geliştirilmesinde gerekli teknik hizmetleri veren personeli,
ğ) Ergoterapist: Üniversitelerin ergoterapi alanında lisans
eğitimi almış rehberlik ve araştırma merkezlerinde bireylerin günlük yaşam
aktivitelerine katılımlarını geliştirmek amacıyla hizmet sunan personeli,
h) Fizyoterapist: Üniversitelerin fizyoterapi ve
rehabilitasyon alanında lisans eğitimi almış rehberlik ve araştırma merkezlerinde
bireylerin yetersizliklerinden kaynaklı ağrıyı, özrü ve yeteneklerini özel
ölçme, değerlendirme ve inceleme yöntemleri ile belirleyerek hekimin tanısına
göre, fonksiyonun ve fonksiyonel kapasitenin geliştirilmesine yönelik
fizyoterapi ve rehabilitasyon programını planlayan, uygulayan ve tekrar
değerlendirerek rapor eden personeli,
ı) Koordinatör rehberlik öğretmeni: Eğitim kurumunda birden
fazla rehberlik öğretmeninin bulunması halinde rehberlik hizmetlerinin
yürütülmesi ile ilgili işbirliği ve organizasyonu sağlamakla yükümlü rehberlik
öğretmenini,
i) Psikolog:
Üniversitelerin psikoloji alanında lisans eğitimi almış rehberlik ve araştırma
merkezlerinde atipikve uyum güçlüğü olan çocuklara tanılama ve terapi
hizmetleri veren personeli,
j) Psikolojik danışma: Bireylere kendini tanıma, karar verme
ve problem çözme becerisi kazandıran, bireylerin kişisel ve toplumsal
uyumlarını gerçekleştirmelerini amaçlayan bireyle veya grupla yürütülen süreci,
k) Psikolojik ölçme araçları: Rehberlik ve araştırma
merkezleri ile rehberlik servislerinin bireyi tanıma, tanılama, tarama ve
inceleme çalışmalarında kullanabilecekleri çeşitli test, anket ve envanterleri,
l) Psikometrist:
Psikolojik ölçme araçları konusunda lisans veya lisansüstü eğitim almış
rehberlik ve araştırma merkezlerinde tarama, inceleme, tespit, teşhis ve
benzeri amaçlarla kullanılacak psikolojik ölçme araçlarını uygulamayı bilen ve
gerekli olanları geliştiren personeli,
m) Rehberlik öğretmeni: Eğitim kurumlarındaki rehberlik
servisleri ile rehberlik ve araştırma merkezlerinde rehberlik hizmetlerini
yürüten personeli,
n) Rehberlik ve araştırma merkezi: Rehberlik hizmetleri ile
özel eğitim hizmetlerini planlayarak hizmetlerin koordineli bir şekilde
yürütülmesini sağlayan kurumu,
o) Rehberlik servisi: Eğitim kurumlarındaki rehberlik
hizmetlerinin yürütüldüğü birimi,
ö) Sınıf rehber öğretmeni: Eğitim kurumlarında bir sınıfın
rehberlik hizmetlerini yürüten ilkokullarda sınıf öğretmenini, ortaokullarda
şube rehber öğretmenini, ortaöğretim kurumlarında ise sınıf rehber öğretmenini,
p) Sosyal Çalışmacı: Üniversitelerin sosyal hizmet alanında
lisans eğitimi almış rehberlik ve araştırma merkezlerinde danışanlarla ilgili
olarak verilecek hizmetlerin planlanması için gerekli sosyal, ekonomik ve
kültürel bilgileri toplayan, değerlendiren ve hizmetlerin verilmesinde sosyal
hizmet kurumları arasında eşgüdümü sağlayan personeli, ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM Rehberlik Hizmetlerinin Amaçları ve İlkeleri
Rehberlik hizmetlerinin amaçları
MADDE 4 – (1) Türk Millî Eğitiminin genel amaçları
çerçevesinde eğitimde rehberlik hizmetleri; kendini tanıyan, kendisine sunulan
eğitsel ve mesleki fırsatları değerlendirebilen, sorumluluk alabilen bireyler
yetiştirilmesini ve bireylerin toplum içinde sağlıklı bir birey olarak
yaşamlarını sürdürerek kendini gerçekleştirmelerini amaçlar. Rehberlik
hizmetlerinin ilkeleri
MADDE 5 – (1) Rehberlik hizmetlerinin planlanması ve
yürütülmesinde; a) Bireye ve bireysel farklılıklara saygı, b) Bilimsellik, c)
Gizlilik, ç) Gelişimsel bir anlayışla önleyici ve koruyucu yaklaşım, d)
Bireysel, kurumsal ve toplumsal özellikler ile ihtiyaçların göz önünde
bulundurulması, e) Hayat boyu rehberlik anlayışıyla bireylerin yaş, gelişim
özellikleri ve öğretim kademelerinin dikkate alınması, f) Mesleki ve etik
değerlere uyulması, g) İlgili tarafların işbirliği ve eşgüdümü, esastır. ÜÇÜNCÜ
BÖLÜM Rehberlik Hizmetlerinin Türleri ve Rehberlik Hizmetleri Kapsamında
Yürütülen Faaliyetler Alanlarına göre rehberlik hizmetleri
MADDE 6 – (1) Rehberlik hizmeti alanlarına göre üçe ayrılır:
a) Eğitsel rehberlik: Bireyin yetenek, ilgi, ihtiyaç, değer, kişilik
özellikleri, imkân ve koşullarıyla uyumlu eğitsel kararlar alması; eğitime
ilişkin olumlu tutum geliştirmesi ve hayat boyu öğrenme sürecinde bireyin
gelişimine destek olunması amacıyla bireye ve ailesine sunulan hizmettir. b)
Mesleki rehberlik: Bireyin kendini ve meslekleri tanıması; yetenek, ilgi,
ihtiyaç, değer ve kişilik özellikleri doğrultusunda mesleğe yönelik seçimler
yapması; mesleğe hazırlanması, başlaması, mesleğini sürdürmesi ve hayat boyu
öğrenme sürecinde kendini geliştirmesi için birey ve ailesine sunulan
hizmettir. c) Kişisel/Sosyal rehberlik: Bireyin bilişsel, sosyal, duygusal,
ahlaki ve davranışsal gelişimini desteklemek amacıyla kendini tanıması; karar
verme ve problem çözme gibi sosyal beceriler ile yaşam becerilerini
geliştirmesi ve sorumluluk sahibi bir birey olarak hayatına devam edebilmesi
için bireye ve ailesine sunulan hizmettir. Birey sayısına göre rehberlik
hizmetleri
MADDE 7 – (1) Rehberlik hizmetleri hizmetten yararlanan
birey sayısına göre ikiye ayrılır: a) Bireysel rehberlik; bireyin eğitsel,
mesleki ve kişisel/sosyal gelişimine yönelik birebir sunulan rehberlik
hizmetlerini kapsar. b) Grup rehberliği; bireylerin eğitsel, mesleki ve
kişisel/sosyal gelişimlerine yönelik grupla gerçekleştirilen rehberlik
hizmetlerini kapsar. Öğretim kademelerine göre rehberlik hizmetleri
MADDE 8 – (1) Rehberlik hizmetleri öğretim kademelerine göre
beşe ayrılır: a) Okul öncesi dönemde rehberlik hizmetleri; çocuğun
sosyalleşmesine, ilkokula hazır olması için uyum çalışmalarına, kendini ifade
etmeye yönelik sosyal beceriler kazanmasına, olumlu benlik algısı ile
mesleklere ilişkin olumlu tutumlar geliştirmesine ve aile rehberliğine yönelik
olarak eğitsel, mesleki ve kişisel/sosyal rehberlik hizmetleri kapsamında
yürütülür. b) İlkokul kademesinde rehberlik hizmetleri; öğrencinin okula uyum
sağlamasına, eğitim ortamlarına ve öğrenmeye yönelik olumlu tutum
geliştirmesine; öğrenmeyi öğrenme ve öğrendiklerini aktarmaya yönelik bilişsel
becerileri kazanmasına; etkili öğrenmeye yönelik stratejiler geliştirme,
duyguları tanıma, kendini ifade etme gibi sosyal beceriler ile zorlu yaşam
olaylarıyla baş etme becerileri kazanmasına; kişilik gelişimini ve mesleki
gelişimlerini desteklemeye yönelik olarak eğitsel, mesleki ve kişisel/sosyal
rehberlik hizmetleri kapsamında yürütülür. c) Ortaokul kademesinde rehberlik
hizmetleri; öğrencinin ilgi, yetenek ve kişilik özellikleri doğrultusunda
seçmeli derslere, eğitsel ve sosyal kulüplere yönelmesine ve hobi edinmesine;
güçlü ve zayıf yönlerini tanımasına ve geliştirilmesi gereken yönlerini fark
etmesine; gelişim dönemi özelliklerini tanımasına ve uyum sağlamasına yönelik
olarak eğitsel, mesleki ve kişisel/sosyal rehberlik hizmetleri kapsamında
yürütülür. ç) Ortaöğretim kademesinde rehberlik hizmetleri; öğrencinin bireysel
özelliklerini değerlendirip sağlıklı bir kimlik oluşturarak yetişkinlik
yaşamına hazırlanmasına; değerlerini fark etmesine ve kendi değerleri ile
toplumsal değerler arasında bağ kurabilmesine; yükseköğretim kurumlarına devam
etmeye istekli olmasına ve kendisine uygun bir alana yönelmesine, iş yaşamına
hazırlanmasına ve meslek edinmesine yönelik olarak eğitsel, mesleki ve
kişisel/sosyal rehberlik hizmetleri kapsamında yürütülür. d) Yaygın eğitimde
rehberlik hizmetleri; bireyin gelişim dönemi özellikleri, ihtiyaçları,
beklentileri, çevre koşulları, sosyoekonomik ve kültürel özellikleri dikkate
alınarak hayat boyu öğrenmeyi destekleyen, meslek öncesi eğitim, iş yaşamına
hazırlık, yeni bir meslek edinme, aktarılabilir becerilerin iş ve meslek
yaşamındaki önemine yönelik olarak eğitsel, mesleki ve kişisel/sosyal rehberlik
hizmetleri kapsamında yürütülür. Bireyi tanıma
MADDE 9 – (1) Bireyi tanıma bireyin kendi ilgi, yetenek,
değer, tutum ve kişilik özelliklerini keşfetmesini ve gerçekçi kararlar
almasını sağlamak amacıyla rehberlik öğretmeni, sınıf rehber öğretmeni ve diğer
öğretmenler tarafından yürütülen bilgi toplama sürecidir. Bu kapsamda: a)
Öğrencinin yetenek, ilgi, istek, değer, başarı gibi bireysel özellikleri ile
sosyal ve kültürel özellikleri olabildiğince çok boyutlu olarak ele alınır. b)
Bilgilerin toplanmasında, değerlendirilmesinde ve kullanılmasında bilimsel
standartlara uyulur. c) Bireyi tanıma sürecinde farklı ölçme aracı, yöntem ve
teknikler kullanılması bir amaç değil araçtır. ç) Bireyi tanıma çalışmalarında
temel amaç; öğrencinin kendini tanımasıdır. Öğrenci hakkında elde edilen
bilgiler, onun gelişimini desteklemek için kullanılır. d) Elde edilen bilgiler
bütünleştirilerek değerlendirilir. Psikolojik ölçme araçlarının uygulanması
MADDE 10 – (1) Rehberlik hizmetlerinde bireyi tanıma
çalışmalarında kullanılacak psikolojik ölçme araçlarının sağlanması, eğitimi,
uygulanması, bu araçların gizliliği ve bilimsel standartlarının korunmasına
ilişkin önlemler Bakanlıkça alınır. Bu kapsamda; a) Psikolojik ölçme aracı
uygulanırken uygulayıcı, ölçme aracının geçerliği, güvenirliği, geliştirme ya
da uyarlama çalışmaları, sınırlılıkları ve bu aracın hangi amaçlar için nasıl
kullanılacağı konularında yeterli bilgi ve beceriye sahip olur. b) Psikolojik
ölçme aracı uygulanırken ölçme aracının yönergesinde ve el kitabında belirtilen
koşullara uyulması zorunludur. c) Bireye sunulacak rehberlik hizmetlerinde bireyin
gelişim özellikleri ve psikolojik ölçme aracının sonuçları birlikte
değerlendirilir. ç) Psikolojik ölçme aracını kullanan kişi ve kurumlar, ölçme
aracının korunmasından, içeriğinin ve sonuçlarının gizliliğinden sorumludur. d)
Psikolojik ölçme aracı, uygulama ve değerlendirme yeterliliği olmayan kişiler
tarafından kullanılamaz ve uygulayıcılar yeterlilik sınırlarını aşamaz.
Yönlendirme ve yerleştirme
MADDE 11 – (1) Yönlendirme ve yerleştirme hizmetleri;
bireyin gelişimsel özellikleri ve ihtiyaçları doğrultusunda bireyi derse,
bölüme, dala, alana, okula, üst öğrenim kurumlarına, mesleğe ve katılacağı
etkinliklerin seçimine yönlendirmeyi kapsamaktadır. Bu süreçte; eğitsel,
mesleki ve kişisel/sosyal rehberlik uygulamaları sonuçlarının bütünleştirilmesi
esastır. (2) Yönlendirmede bireye sunulan seçenekler öneri niteliğindedir.
Psikososyal koruma, önleme ve krize müdahale hizmetleri
MADDE 12 – (1) Doğal afetler ile kaza, ihmal, istismar,
intihar, şiddet, savaş ve göç gibi zorlu yaşam olaylarında psikolojik ve sosyal
destek sağlamak üzere psikososyal koruma, önleme ve krize müdahale hizmetleri
sunulur. (2) Psikososyal koruma, önleme ve krize müdahale hizmetleri kapsamında
il ve ilçe milli eğitim müdürlükleri ile eğitim kurumlarında psikososyal
koruma, önleme ve krize müdahale ekipleri kurulur. Bu ekipler: a) İl milli
eğitim müdürlüklerinde; özel eğitim ve rehberlik hizmetlerinden sorumlu müdür
yardımcısı veya şube müdürünün başkanlığında, en az bir ve en fazla üç
rehberlik ve araştırma merkezi müdürü, en az bir ve en fazla üç rehberlik
hizmetleri bölüm başkanı ile en az bir ve en fazla beş rehberlik öğretmeninden
oluşur. b) İlçe milli eğitim müdürlüklerinde; özel eğitim ve rehberlik
hizmetlerinden sorumlu şube müdürü başkanlığında varsa rehberlik ve araştırma
merkezi müdürü ve rehberlik hizmetleri bölüm başkanı ile her eğitim
kademesinden en az birer rehberlik öğretmeninden oluşur. c) Eğitim
kurumlarında; eğitim kurumu müdürü veya eğitim kurumu müdürü tarafından
görevlendirilmiş bir müdür yardımcısı başkanlığında, varsa rehberlik
öğretmenleri ile rehberlik hizmetleri yürütme komisyonu üyesi her sınıf
düzeyinden en az bir sınıf rehber öğretmeninden oluşur. (3) Yürütülen
faaliyetler Bakanlıkça düzenlenir. Danışmanlık tedbiri uygulamaları
MADDE 13 – (1) 5395 sayılı Çocuk Koruma Kanunu kapsamında
hakkında koruyucu ve destekleyici danışmanlık tedbiri kararı verilen çocuklara
yönelik gerçekleştirilecek olan uygulamalar aşağıdaki şekilde yürütülür: a)
Adli makamlarca danışmanlık tedbiri kararı verildiği durumlarda, danışmanlık
tedbiri uygulamaları rehberlik servisi tarafından yerine getirilir. Eğitim
kurumlarında rehberlik öğretmeni bulunmadığı veya çocuğun herhangi bir eğitim
kurumu ile ilişiği bulunmadığı durumlarda ise danışmanlık tedbiri uygulamaları
rehberlik ve araştırma merkezleri veya il veya ilçe milli eğitim
müdürlüklerinin görevlendireceği çocuğun ikamet adresine en yakın okulun
rehberlik öğretmeni tarafından yerine getirilir. b) Hakkında danışmanlık
tedbiri kararı verilmiş çocuğa ve bu çocuğun bakımından sorumlu olan kimselere
yönelik alınan kararın gerekçesinin içeriğine ve bireylerin ihtiyaçlarına göre
müdahale programları uygulanır ve gerçekleştirilen faaliyetlere ilişkin
uygulama raporu mahkemeye sunulur. c) Danışmanlık tedbiri kararı
uygulamalarında ilgili kolluk birimleri ve diğer kamu kurum kuruluşlarıyla iş
birliği yapılır. Aile rehberliği
MADDE 14 – (1) Aile rehberliği ailelere ihtiyaç duydukları
konularda bilgi vermek ve gerekli becerileri kazandırmak amacıyla sunulan
hizmetlerdir. (2) Aile rehberliği hizmetleri, çocukların, ailelerin veya
çocukların bakımından sorumlu bireylerin ihtiyaçlarına göre rehberlik öğretmeni
tarafından planlanır. (3) Aile rehberliği hizmetleri, aile görüşmelerini, aile
ziyaretlerini, aile eğitimi programı uygulamalarını ve çocuğun ihtiyaçlarına
yönelik müdahale programlarını kapsar. Bireye ilişkin eğitim sürecinde
karşılaşılan sorunların değerlendirilmesi, bireye ve ailesine rehberlik hizmeti
sunulması amacıyla gerçekleştirilen aile ziyaretlerine rehberlik öğretmeni ve
rehberlik hizmetleri yürütme komisyonu üyesi en az iki kişi katılır.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Rehberlik Hizmetleri İl Danışma Komisyonunun
Kuruluşu ve Görevleri Rehberlik hizmetleri il danışma komisyonun kuruluşu
MADDE 15 – (1) İl milli eğitim müdürlüklerinde, rehberlik
hizmetlerinin il düzeyinde planlanması ve kurumlar arası iş birliğinin
sağlanması amacıyla rehberlik hizmetleri il danışma komisyonu oluşturulur.
Rehberlik hizmetleri il danışma komisyonu, Eylül ve Haziran aylarında olmak
üzere yılda en az iki kez toplanır. (2) Bu komisyonun sekretarya hizmetleri il
milli eğitim müdürlüğündeki özel eğitim ve rehberlik hizmetleri birimi
tarafından yürütülür. (3) Rehberlik hizmetleri il danışma komisyonu, il milli
eğitim müdürü veya il milli eğitim müdür yardımcısının veya şube müdürünün
başkanlığında; a) Özel eğitim ve rehberlik hizmetlerinden sorumlu ilçe şube
müdürlerinden, b) Rehberlik ve araştırma merkezi müdürlerinden, c) Rehberlik ve
araştırma merkezlerinin rehberlik hizmetleri bölüm başkanlarından, ç) Örgün ve
yaygın eğitim kurumlarının her tür ve kademesinden seçilen en az birer müdür ve
bu kurumlarda görev yapan en az birer rehberlik öğretmeninden, oluşur. (4) Bu
komisyona gerektiğinde; aile ve sosyal politikalar il müdürlüğü, il emniyet
müdürlüğü, il sağlık müdürlüğü, yerel yönetimler, üniversiteler, sivil toplum
kuruluşları ve diğer ilgili kurum temsilcileri davet edilir. Rehberlik
hizmetleri il danışma komisyonunun görevleri
MADDE 16 – (1) Rehberlik hizmetleri il danışma komisyonu
aşağıdaki görevleri yapar: a) Eylül ayında yapılacak toplantıda, il ve
ilçelerde gerçekleştirilmesi düşünülen rehberlik hizmetlerine ilişkin
ihtiyaçları belirler, değerlendirir ve gerekli tedbirlerin alınmasına yönelik
karar alır. b) Haziran ayında yapılacak olan toplantıda il ve ilçelerde yapılan
rehberlik çalışmalarının sonuçlarını değerlendirir. c) Haziran ve Eylül
aylarında yapılacak her iki toplantıda alınan kararların toplantıların
yapıldığı ay içerisinde il milli eğitim müdürlüğünce Bakanlığa gönderilmesini
sağlar. ç) Rehberlik öğretmeni olmayan eğitim kurumlarında rehberlik
hizmetlerinin yürütülmesi için alınacak tedbirleri karara bağlar. d) Açılmasına
ihtiyaç duyulan rehberlik ve araştırma merkezleri ile ilgili değerlendirmede
bulunur ve alınan kararlar doğrultusunda Bakanlığa gönderilmek üzere il milli
eğitim müdürlüğüne teklifte bulunur. e) Rehberlik ve araştırma merkezlerinin
çalışma bölgelerini kapasitelerine göre her yıl değerlendirir. Rehberlik ve
araştırma merkezlerinde düzenlemeye ihtiyaç duyulacak hususlarda Bakanlığa gönderilmek
üzere il milli eğitim müdürlüğüne teklifte bulunur. f) Yıl içerisinde ilin
ihtiyacına yönelik düzenlenecek rehberlik hizmetlerine ilişkin mahalli hizmet
içi eğitim ihtiyaçlarını belirler ve teklifi il milli eğitim müdürlüğüne
gönderir. g) Eğitim kurumlarının talepleri ve ihtiyaçları doğrultusunda aile,
öğrenci, öğretmen, idareciler ve diğer kamu personeline yönelik rehberlik
hizmetlerine ilişkin düzenleyebileceği eğitim etkinlikleri ile ilgili teklifte
bulunur.
BEŞİNCİ BÖLÜM Rehberlik ve Araştırma Merkezleri Rehberlik ve
araştırma merkezlerinin bölümleri
MADDE 17 – (1) İl veya ilçelerdeki rehberlik hizmetleri ile
özel eğitim hizmetlerinin planlanması, koordineli bir şekilde yürütülmesi,
sunulan hizmetlerin izlenmesi ve değerlendirilmesinin sağlanması amacıyla
faaliyet yürüten rehberlik ve araştırma merkezleri; rehberlik hizmetleri bölümü
ile özel eğitim hizmetleri bölümünden oluşur. Rehberlik hizmetleri bölümü ve
görevleri
MADDE 18 – (1) Rehberlik hizmetleri bölümü, bölüm başkanının
sorumluluğunda rehberlik ve araştırma merkezi müdürü tarafından görevlendirilen
yeterli sayıda personelden oluşur. (2) Rehberlik hizmetleri bölümünün görevleri
şunlardır: a) Her tür ve kademedeki en az birer rehberlik öğretmeninden
oluşturulan komisyon tarafından il danışma komisyonu kararları göz önünde
bulundurularak eğitim kurumlarının özellik, kademe ve türlerine göre yıllık
çerçeve planı hazırlanır. Ders yılı başlamadan önce eğitim kurumlarına
ulaştırılır. b) Rehberlik ve araştırma merkezinin sorumluluk bölgesinde bulunan
rehberlik öğretmenleri ile dönem başlarında ve yılsonunda olmak üzere en az üç
defa toplantı düzenlenir. Değerlendirme raporu hazırlanır ve sonuçları izlenir.
c) Eğitim kurumlarından gönderilen yıllık çalışma programı ile çalışma
raporları incelenir, değerlendirilir ve sonuçları raporlaştırılarak rehberlik
ve araştırma merkezi müdürüne iletilir. ç) Rehberlik hizmetlerinden yararlanmak
üzere rehberlik ve araştırma merkezine başvuran ya da yönlendirilen bireylere
randevu verilir. Danışan dosyası açılır ve gerekli psikolojik yardım hizmeti
verilir. d) Çalışmalarda kullanılan psikolojik ölçme araçları, danışan
dosyaları ve diğer kayıtların güvenliği ve gizliliği sağlanır. e) Eğitsel,
mesleki ve kişisel/sosyal alanlarda grup rehberlik etkinliklerine yönelik
programlar hazırlanır. f) Hizmetin niteliğine ve bireyin ihtiyaçlarına göre
psikolojik ölçme araçları, bilimsel standartlara ve etik ilkelere göre
uygulanır. g) Bireye ihtiyacı doğrultusunda rehberlik hizmetleri verilir. ğ)
Bireysel veya grupla psikolojik danışma hizmeti rehberlik öğretmenleri
tarafından verilir. h) Danışanlar ihtiyaçları doğrultusunda gerektiğinde ilgili
kurum ve kuruluşlara yönlendirilir. ı) Öğretmenlere, ailelere ve bireylere
bölüm hizmetleri ile ilgili eğitim etkinlikleri düzenlenir. i) Bölümün
hizmetleriyle ilgili bilimsel gelişmeler izlenir, uygulamalardan yararlanılır.
Gerektiğinde üniversiteler ve ilgili kuruluşlarla iş birliği yapılır. j) Eğitim
kurumlarındaki rehberlik servisleri ziyaret edilerek rehberlik öğretmenlerine
ve eğitim kurumu idaresine yönelik rehberlik hizmeti verilir. Rehberlik
öğretmeni olmayan okullara yönelik gerekli çalışmalar planlanarak uygulanır. k)
Hizmetlerde kullanılacak psikolojik ölçme araçları ile diğer araç ve
tekniklerin tespiti, temini, geliştirilmesi ve rehberlik servislerine dağıtımı
için yapılabilecek çalışmalar planlanır ve yürütülür. l) Bireylere, ailelere,
öğretmenlere ve eğitim kurumlarına yönelik rehberlik hizmetlerine ilişkin
yayınlar oluşturulur ve eğitim kurumlarına ulaştırılır. m) Rehberlik öğretmenlerine
mesleki gelişimi destekleme kapsamında müşavirlik hizmeti verilir. n) Eğitim
kurumlarında görevli rehberlik öğretmenlerine bilgi ve beceri artırıcı eğitim
etkinlikleri düzenlenir. Gerektiğinde ilgili kuruluşlardan uzman desteği
alınır. o) Görevlendirildiği takdirde hakkında danışmanlık tedbir kararı
verilen öğrenciye ilgili mevzuat doğrultusunda ihtiyaç duyulan hizmeti sunar.
ö) Görevlendirildiği takdirde bölüm personeli tercih dönemlerinde tercih
danışmanlığı yapmak üzere görev alır. (3) Rehberlik öğretmeni bulunmayan eğitim
kurumlarındaki rehberlik hizmetleri yürütme komisyonu toplantılarına,
gerektiğinde rehberlik ve araştırma merkezinde ya da rehberlik ve araştırma
merkezinin sorumluluk alanında yer alan eğitim kurumlarında görev yapan bir
rehberlik öğretmeninin katılımının sağlanması için planlama yapılır. Özel
eğitim hizmetleri bölümü ve görevleri
MADDE 19 – (1) Özel eğitim hizmetleri bölümü, bölüm
başkanının sorumluluğunda rehberlik ve araştırma merkezi müdürü tarafından
yeterli sayıda görevlendirilen personelden oluşur. (2) Özel eğitim hizmetleri
bölümünün görevleri şunlardır: a) Özel eğitim ihtiyacı olan bireylerin
tanılanması amacıyla tarama faaliyetleri planlanır. b) Eğitsel değerlendirme ve
tanılama hizmetlerinden yararlanmak üzere rehberlik ve araştırma merkezine
başvuran ya da yönlendirilen bireylere; randevu verilir, dosya açılır ve
gerekli hizmetler sunulur. c) Eğitsel değerlendirme ve tanılama hizmetlerinden
yararlanmak üzere rehberlik ve araştırma merkezine başvuran bireylere ilişkin
düzenlenen rapor ve bilgilerin gizliliği sağlanır. ç) Ailelerin ihtiyaçları
doğrultusunda, rehberlik hizmetleri bölümü ile iş birliği yapılarak aile eğitim
programları düzenlenir, sonuçları izlenir ve değerlendirilir. d) Eğitim
kurumlarında veli, idareci ve öğretmenlere, özel eğitim hizmetleri konusunda
gerekli destek sunulur. Gerektiğinde bu hizmetlerin sunumunda, üniversite ve
ilgili kuruluşlarla iş birliği yapılır. e) Çalışma bölgesindeki eğitim
kurumlarında açılmış olan özel eğitim sınıflarında ve destek eğitim odalarında
yapılan çalışmaları izlemek için il ve ilçe özel eğitim hizmetleri kurulu ile
gerekli çalışmalar yapılır. f) Okul öncesi dönemde bulunan özel eğitim ihtiyacı
olan öğrencilerin öğretmenlerine ve velilerine yönelik eğitim etkinlikleri
düzenlenir. g) Okul öncesi dönemde bulunan özel eğitim ihtiyacı olan
öğrencilerin okula uyum süreci takip edilir. ğ) Özel eğitim ihtiyacı olan
öğrencilerin gelişimi öğrencinin devam ettiği eğitim kurumunun rehberlik
servisi ile iş birliği yapılarak takip edilir. h) Hizmetlerde kullanılacak
psikolojik ölçme araçları ile diğer araç ve tekniklerin tespiti, temini,
geliştirilmesi ve rehberlik servislerine dağıtımı için yapılabilecek çalışmalar
planlanır ve yürütülür. ı) Özel eğitim ihtiyacı olan bireylere, ailelere,
öğretmenlere ve eğitim kurumlarına yönelik özel eğitim hizmetlerine ilişkin
yayınlar oluşturulur ve eğitim kurumlarına ulaştırılır. i) Bölümün
hizmetleriyle ilgili bilimsel gelişmeler izlenir, uygulamalardan yararlanılır.
Gerektiğinde üniversiteler ve ilgili kuruluşlarla iş birliği yapılır. (3) Bölüm
içerisinde Özel Eğitim Değerlendirme Kurulu oluşturulur. Kurul 31/5/2006
tarihli ve 26184 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Özel Eğitim Hizmetleri
Yönetmeliğinde belirlenen esaslar çerçevesinde görev ve sorumluluklarını
yürütür. Rehberlik ve araştırma merkezi müdürünün görevleri
MADDE 20 – (1) Rehberlik ve araştırma merkezi müdürü,
rehberlik ve araştırma merkezinin ilgili mevzuata uygun olarak çalışmasından
ilde özel eğitim ve rehberlik hizmetlerinden sorumlu il millî eğitim müdür
yardımcısına veya şube müdürüne, ilçede özel eğitim ve rehberlik hizmetlerinden
sorumlu şube müdürüne karşı sorumludur. (2) Rehberlik ve araştırma merkezi
müdürünün görevleri şunlardır: a) Rehberlik ve araştırma merkezindeki müdür
yardımcıları arasında iş bölümü yapar. b) Rehberlik ve araştırma merkezinin
bölümlerine, bölüm hizmetlerine uygun ve deneyimli bir personeli bölüm başkanı
olarak görevlendirir. c) Rehberlik ve araştırma merkezi personelinin, merkezin
bölümlerinde uygun şekilde görevlendirilmesini ve iş bölümünü ilgili bölüm
başkanının görüşünü de alarak yapar. ç) Bölümlerin çalışmalarını izler;
hazırladıkları program, rapor ve projelerini inceleyerek onaylar ve sonuçları
değerlendirir. d) Rehberlik ve araştırma merkezi çalışmalarında kullanılan
psikolojik ölçme araçlarının, danışan dosyalarının ve diğer kayıtların
güvenliğini, gizliliğini ve standartlarına uygun kullanılmasını sağlar. e)
Bölümler arası çalışmaları koordine eder. f) Rehberlik ve araştırma merkezinin
yılsonu çalışma raporunun elektronik ortama aktarılmasını ve yeni eğitim yılı
çalışma programlarının hazırlanmasını sağlar. g) Merkez komisyonuna başkanlık
eder. Alınan kararlara göre gerekli çalışmaları yürütür. ğ) Rehberlik ve
araştırma merkezinin hizmetleriyle ilgili yeni gelişmeleri izler ve gerekli
çalışmaları yapar. h) Rehberlik ve araştırma merkezi hizmetlerinin işbirliği
içerisinde yürütülebilmesi için gerekli önlemleri alır. ı) Rehberlik ve
araştırma merkezinin çalışma bölgesinde bulunan eğitim kurumlarındaki rehberlik
hizmetlerinin planlanmasını, uygulanmasını ve değerlendirilmesini sağlar. i)
Rehberlik ve araştırma merkezinin personel, özlük, bütçe, ayniyat, demirbaş
işleri ve hizmetlerin gerektirdiği araç ve gereçlerin sağlanması için
çalışmalar yapar. j) Rehberlik hizmetleri il danışma komisyonu toplantılarına
katılır. k) Özel eğitim hizmetleri ile rehberlik hizmetlerinin yürütülmesinde
il veya ilçedeki ilgili kurum ve kuruluşlarla iş birliği yapar. l) Rehberlik ve
araştırma merkezinin bölümlerinin tarama, tanılama ve danışanlarla ilgili
uygulamalarında gerekli sağlık hizmetleri için görev bölgesinde bu hizmetleri
veren veya verebilecek olan birimlerle iş birliği yapar. m) Rehberlik ve
araştırma merkezinin görevlerine ilişkin konularda il veya ilçede seminer ve
kurs gibi hizmet içi eğitim etkinliklerinin mahallî hizmet içi eğitim planına
alınması için gerekli önerilerde bulunur ve çalışmaları izler. Konferans,
panel, sempozyum gibi etkinliklerin gerçekleştirilmesini sağlar, ilgili
rehberlik ve araştırma merkezi personelini etkinliklerde görevlendirir. n)
Personel sayısının yetersiz olduğu durumlarda hizmetlerin yürütülmesinde branşı
ile ilgili rehberlik ve araştırma merkezi çalışmalarına katılır. o) Rehberlik
ve araştırma merkezinin stratejik planının hazırlanmasını ve uygulanmasını
sağlar. ö) İl veya ilçe genelinde özel eğitim ve rehberlik hizmetlerine ilişkin
yılda en az üç araştırma yapılmasını sağlayarak hazırlanan raporu ilçe millî
eğitim müdürlüğüne gönderir. p) Rehberlik ve araştırma merkezi çalışmalarını
kamuoyuna tanıtmak amacıyla kitle iletişim araçlarını etkin bir şekilde
kullanır. r) Eğitim yılı başında yapılacak toplantıda, rehberlik ve araştırma
merkezinde oluşturulacak kurul ve komisyonları belirler. s) 20/6/2012 tarihli
ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununun 4 üncü maddesinin birinci
fıkrasına göre rehberlik ve araştırma merkezinde çalışanların işle ilgili
sağlık ve güvenliğini sağlar. Rehberlik ve araştırma merkezi müdür
yardımcılarının görevleri
MADDE 21 – (1) Müdür yardımcılarının görevleri şunlardır: a)
Rehberlik ve araştırma merkezinde görevli memurlarla, yardımcı hizmetler
sınıfındaki personelin iş bölümünü düzenler, müdürün onayından sonra iş ve
işlemlerin yürütülmesini sağlar. b) Bölümlerin ihtiyaçlarını belirler ve gerekli
önlemleri alır. c) Bölümlerden gelen rapor ve yazıların yazılmasını sağlar. ç)
Personel, özlük, bütçe, ayniyat, demirbaş hizmetlerinin yürütülmesini sağlar.
d) Satın alma işlerinde müdürün vereceği görevleri yapar. e) Rehberlik ve
araştırma merkezinin muayene, teslim alma ve sayım komisyonlarına başkanlık
eder, bu konulardaki işlemleri yürütür. f) Rehberlik ve araştırma merkezinin
depo, arşiv ve toplantı salonu gibi mekânlarının düzenli bir şekilde hizmete
hazır bulundurulmasını ve korunmasını sağlar. g) Personel sayısının yetersiz
olduğu durumlarda hizmetlerin yürütülmesinde branşı ile ilgili rehberlik ve
araştırma merkezi çalışmalarına katılır. ğ) Üniversitelerin ilgili
bölümlerinden staj, inceleme ve araştırma amacıyla rehberlik ve araştırma
merkezine gelen kişilere bölümüyle ilgili bilgi verir ve bu kişilerin rehberlik
ve araştırma merkezindeki çalışmalarını düzenler. h) Rehberlik ve araştırma
merkezinde müdürün olmadığı zamanlarda müdürlüğe vekâlet eder. ı) 6331 sayılı
İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununa göre rehberlik ve araştırma merkezinde
çalışanların işle ilgili sağlık ve güvenliğinin sağlanmasında rehberlik ve
araştırma merkezi müdürünün vereceği görevleri yapar. i) Rehberlik ve araştırma
merkezi müdürünün hizmetle ilgili vereceği diğer görevleri yapar. Bölüm
başkanının görevleri
MADDE 22 – (1) Bölüm başkanının görevleri şunlardır: a)
Bölümün işlerini planlar, işbirliğini sağlar ve çalışmaları izler. b) Bölümle
ilgili hizmetlerin yürütülmesi için gerektiğinde diğer bölümlerle iş birliğini
sağlar. c) Bölüm hizmetlerinin yürütülmesinde branşı ile ilgili çalışmalara
katılır. ç) Bölümüyle ilgili toplantılar düzenler ve düzenlenen toplantılara
katılır. d) Bölüm çalışma alanına giren konulardaki etkinlikleri ve
katılımcıları müdüre önerir. e) Merkez komisyonu toplantısında görüşülmek üzere
bölümün yıllık çalışma programını ve raporunu bölüm personeli ile birlikte
hazırlar ve rehberlik ve araştırma merkezi müdürüne iletir. f) Bölümle ilgili
çalışma programının, değerlendirme raporlarının, araştırma ve proje raporlarının
ve diğer ilgili kayıtların usulüne uygun olarak tutulmasını sağlar. g)
Rehberlik ve araştırma merkezi müdürünün hizmetlerle ilgili vereceği diğer
görevleri yapar. Rehberlik öğretmeninin görevleri ve sorumlulukları
MADDE 23 – (1) Rehberlik ve araştırma merkezinde görevli
rehberlik öğretmeninin görevleri şunlardır: a) Görevlendirildiği bölümün
çalışmalarını yürütür. b) Görevlendirildiği bölümün çalışmaları kapsamında
eğitim kurumlarındaki rehberlik servislerinde yürütülen hizmetlere destek verir
ve ihtiyaç duyulan konularda iş birliği yapar. c) Bireylerin kendini tanımasını
sağlar ve gelişimlerini destekler. ç) İhtiyaçlar doğrultusunda, ailelere,
öğrencilere, öğretmenlere ve idarecilere yönelik eğitim programı ve grup
rehberliği ile bireysel veya grupla psikolojik danışma çalışmaları yapar. d)
Görevlendirildiği takdirde danışmanlık tedbir kararı alınmış çocuğa ve çocuğun
bakımından sorumlu olan kişilere ilgili mevzuat hükümlerince danışmanlık
tedbiri hizmeti sağlar. e) Bireyi tanıma, tarama, eğitsel değerlendirme ve
tanılama ile yönlendirme amacıyla psikolojik ölçme araçlarını kullanır,
sonuçlarını değerlendirir, gerekli durumlarda ilgili bölümlere sevk eder. f)
Psikososyal, koruma, önleme ve krize müdahale hizmetleri ekibinde yer alır. g)
Çalışmalarda kullanılan psikolojik ölçme araçlarının, danışan dosyalarının ve
diğer kayıtların güvenliğini ve gizliliğini sağlar. ğ) Görevlendirildiği
takdirde rehberlik öğretmeni olmayan okulların rehberlik çalışmalarına destek
verir. h) Görev alanı ile ilgili araştırma, yayın, proje, seminer, konferans ve
benzeri çalışmalara katılır. ı) Görevlendirildiği takdirde tercih danışmanlığı
çalışmalarını yürütür. i) Özel eğitim bölümünde görevlendirilmesi hâlinde
eğitsel değerlendirme ve tanılama sürecinde görev alır. j) Görev alanı ile
ilgili gerekli görülen durumlarda rehberlik ve araştırma merkezinde görevli en
az iki öğretmen ile birlikte aile ziyaretleri yapar. k) Alanı ile ilgili
rehberlik ve araştırma merkezi müdürünün vereceği diğer görevleri yapar. Özel
eğitim öğretmeninin görevleri ve sorumlulukları
MADDE 24 – (1) Rehberlik ve araştırma merkezinde görev alan
özel eğitim öğretmeninin görevleri şunlardır: a) Görevlendirildiği bölümün
çalışmalarını yürütür. b) Özel eğitim ihtiyacı olan bireyin ihtiyaçları
doğrultusunda idareci, öğretmene ve aileye bilgi verir. c) Bireylerin, eğitsel
değerlendirme ve tanılama çalışmalarına katılır. ç) Destek eğitim önerilen
bireylerin, engel türü ve derecesine, gelişim özelliklerine uygun eğitim
planını hazırlar ve sonuçlarını değerlendirir. d) Eğitsel ve mesleki
yönlendirmede bireylerin; engel türü ve derecesine uygun kararlar alabilmek
için diğer alan uzmanlarıyla iş birliği yapar. e) Bireyin yetersizlik türü ve
var olan performansı doğrultusunda en az sınırlandırılmış eğitim ortamlarından
yararlanması amacıyla görüş ve önerilerini Özel Eğitim Değerlendirme Kuruluna
sunar. f) Görev alanı ile ilgili idareci, öğretmen, veli ve öğrencilere eğitim
etkinlikleri düzenler. g) Özel eğitim hizmetleri ile ilgili mevzuat
doğrultusunda tanımlanmış diğer görevleri yerine getirir. Görevlendirilmesi
hâlinde ilgili kurullarda görev alır. ğ) Görev alanı ile ilgili gerekli görülen
durumlarda rehberlik ve araştırma merkezinde görevli en az iki öğretmen ile
birlikte aile ziyaretleri yapar. h) Alanı ile ilgili rehberlik ve araştırma
merkezi müdürünün vereceği diğer görevleri yapar. Görevlendirilecek diğer
personel
MADDE 25 – (1) Rehberlik ve araştırma merkezinde
gerektiğinde çocuk gelişimi ve eğitimcisi, sosyal çalışmacı, eğitim
programcısı, psikometrist, psikolog, fizyoterapist ve ergoterapist
görevlendirilir. Rehberlik ve araştırma merkezinde bulunması gereken
araç-gereç, defterler ve basılı evrak
MADDE 26 – (1) Mevzuat gereği tutulması zorunlu olan idari,
mali ve personel işleri ile ilgili her türlü defter ve basılı evrakın yanı
sıra, rehberlik ve araştırma merkezinin hizmetleri ve görevleri ile ilgili
araç-gereçler şunlardır: a) Bakanlık tarafından dağıtımı yapılan psikolojik
ölçme araçları, teslim ve dağıtım formları ile puanlama ve kayıt formları. b)
Danışan görüşme formu. c) Öğrenci gözlem formu. ç) İnceleme raporu formu. d)
Danışan kayıt defteri. e) Rehberlik ve araştırma merkezinin kendi geliştirdiği
ya da ihtiyaç duyulan diğer defter ve basılı evrak. f) Rehberlik ve araştırma
merkezinin rehberlik ile özel eğitim çalışmalarının daha etkin biçimde
bilgisayar destekli olarak yürütülebilmesi için gerekli yazılım ve donanımlar.
Merkez komisyonu ve görevleri
MADDE 27 – (1) Merkez komisyonu; rehberlik ve araştırma
merkezinde görevli idareci ve öğretmenlerden oluşur. (2) Rehberlik ve araştırma
merkezi çalışmalarının bütünlük içinde yürütülmesi ve koordinasyonuyla ilgili
konuları görüşmek üzere yılda en az iki kez müdürün başkanlığında toplanır. (3)
Merkez komisyonunun görevleri şunlardır: a) Rehberlik ve araştırma merkezinin
bölüm çalışmalarını ihtiyaçlar doğrultusunda planlar ve yıl içinde yapılan
çalışmaları değerlendirir. b) Kurum tarafından yapılacak olan araştırmaları
planlar, görevlendirilecek bölümü ve bölüm personelini belirler. c) Çalışma
bölgesinin rehberlik hizmetleri ile özel eğitim hizmetlerine ilişkin
ihtiyaçlarını belirler, bu ihtiyaçlar doğrultusunda yapılacak faaliyetler ve
alınacak önlemlere ilişkin ilgili birimlerle iş birliği yapar. ç) Rehberlik ile
özel eğitim ihtiyaçlarına ilişkin projeler üretilmesi için gerekli çalışmaları
yapar.
ALTINCI BÖLÜM Eğitim Kurumlarında Rehberlik Hizmetlerinin
Yürütülmesi Rehberlik servisi
MADDE 28 – (1) Resmî ve özel, örgün ve yaygın eğitim
kurumlarında rehberlik hizmetlerini yürütmek üzere rehberlik servisi kurulur.
(2) Rehberlik hizmetlerinin etkili bir şekilde yürütülebilmesi için rehberlik
servisinin; a) Öğrenci, veli, öğretmen ve diğer personelin kolaylıkla
ulaşabileceği konumda olması, b) Uygun fiziki koşullara sahip olması, c)
Bilişim, iletişim araçları, gerekli büro malzemeleri, bireysel rehberlik ve
grup rehberliği için gerekli araç ve gereçler ile donatılmış olması, gerekir.
Rehberlik hizmetleri yürütme komisyonu
MADDE 29 – (1) Eğitim kurumlarında rehberlik hizmetlerinin
planlanması ve kurum içindeki iş birliğinin sağlanması amacıyla rehberlik
hizmetleri yürütme komisyonu oluşturulur. (2) Rehberlik hizmetleri yürütme
komisyonu eğitim kurumu müdürünün başkanlığında aşağıdaki üyelerden oluşur: a)
Müdür başyardımcısı, sınıf ve şubelerden sorumlu müdür yardımcıları ve
pansiyondan sorumlu müdür yardımcıları ile rehberlik hizmetlerinden sorumlu
müdür yardımcısı. b) Rehberlik öğretmenleri. c) Sınıf rehber öğretmenlerinden
her sınıf düzeyinden seçilecek en az birer temsilci. ç) Ortaöğretim
kurumlarında Disiplin Kurulu ve Onur Kurulundan; ilköğretim kurumlarında ise
Öğrenci Davranışları Değerlendirme Kurulundan birer temsilci. d) Okul-aile
birliğinden bir temsilci. e) Okul öncesi eğitim kurumları hariç okul öğrenci
temsilcisi. (3) Rehberlik öğretmeni bulunmayan eğitim kurumlarında gerektiğinde
rehberlik ve araştırma merkezinden bir rehberlik öğretmeninin bu komisyona
katılması sağlanır. (4) Okul öncesi eğitim kurumlarında; rehberlik hizmetleri
yürütme komisyonu, müdür başkanlığında bir müdür yardımcısı ve farklı yaş
grubundaki çocukların eğitiminden sorumlu en az birer öğretmenden oluşur. (5)
Yaygın eğitim kurumlarında; yürütme komisyonu, müdürün başkanlığında bir müdür
yardımcısı, rehberlik öğretmeni ile müdürün görevlendireceği bir öğretmenden
oluşur. (6) Rehberlik öğretmenleri komisyonun sürekli üyesidir. Komisyonun
diğer üyeleri her ders yılı başında öğretmenler kurulunda yeniden belirlenir.
(7) Komisyon toplantısı, öğretmenler kurulu toplantısının yapıldığı tarihten
itibaren en geç bir ay içerisinde yapılır. (8) Komisyon birinci dönem başında,
ikinci dönem başında ve yılsonunda olmak üzere en az üç defa toplanır.
Gerektiğinde rehberlik servisinin önerisi ile de toplanabilir. (9) Komisyonun
gündemi, rehberlik servisince hazırlanıp eğitim kurumu müdürüne sunulur; gündem
ve toplantı günleri müdür tarafından bir hafta önce yazılı olarak ilgililere
duyurulur. (10) Komisyon toplantısında alınan kararlar tutanak haline
getirilir. (11) Alınan kararlar eğitim kurumu personeline yazılı olarak
duyurulur. (12) Rehberlik öğretmeni bulunmayan eğitim kurumlarında rehberlik
hizmetleri, rehberlik hizmetleri yürütme komisyonu aracılığıyla rehberlik ve
araştırma merkezi ile iş birliği içerisinde yürütülür. Rehberlik hizmetleri
yürütme komisyonunun görevleri
MADDE 30 – (1) Rehberlik hizmetleri yürütme komisyonu
aşağıdaki görevleri yapar: a) Rehberlik servisince hazırlanan yıllık çerçeve
planını inceler; görüşlerini bildirir. Uygulanması için gerekli önlemleri
karara bağlar. b) Rehberlik hizmetlerinin yürütülmesi sırasında hizmetlere
ilişkin çalışmaları ve ortaya çıkan sorunları inceler, değerlendirir ve
bunların çözümüne yönelik önlemleri belirler. c) Eğitim ortamında; öğrenciler,
aileler, idareciler ve öğretmenler arasında sağlıklı iletişim kurulabilmesi
için yapılacak çalışmaları belirler. ç) Eğitsel ve mesleki rehberlik
çalışmalarında ve öğrencileri yönlendirmede, eğitim kurumundaki etkinliklerden
yararlanılabilmesi için gerekli çalışmaları belirler. d) Yapılacak çalışmalarda
birey, aile, ilgili kurum ve kuruluşlara yönelik iş birliğinin sağlanması için
gerekli faaliyetleri planlar. Eğitim kurumu müdürünün rehberlik hizmetlerine
ilişkin görevleri
MADDE 31 – (1) Eğitim kurumu müdürü aşağıdaki görevleri
yapar: a) Okulda rehberlik hizmetlerinin sağlıklı şekilde yürütülebilmesi için
hizmetin gerektirdiği fiziksel şartları ve uygun çalışma ortamını hazırlar,
kullanılacak araç ve gereci sağlar. b) Rehberlik hizmetleri yürütme komisyonunu
kurar ve bu komisyona başkanlık eder. c) Eğitim kurumunun rehberlik
hizmetlerinin yürütülmesi ile ilgili yıllık çerçeve planın hazırlanmasını
sağlar ve uygulanmasını izler. ç) Eğitim kurumunda birden fazla rehberlik
öğretmeni varsa bir rehberlik öğretmenini koordinatör olarak görevlendirir ve
gerekli gördüğü takdirde görevlendirme değişikliği yapar. d) Birden fazla
rehberlik öğretmeni olması hâlinde program, planlama, araştırma gibi görevler
dışında; hizmetlerin yürütülmesinde sınıf ve öğrenci sayıları ve özel beceriler
gibi ölçütlere göre gerektiğinde iş bölümü yapar. e) Eğitim kurumundaki öğretmenleri
her sınıfa bir sınıf rehber öğretmeni olmak üzere zorunlu olmadıkça
öğrencilerin mezuniyetine kadar değiştirmemeyi esas alarak görevlendirir. f)
Eğitim kurumundaki rehberlik hizmetlerinin verimli bir şekilde yürütülmesi için
rehberlik öğretmeni, sınıf rehber öğretmenleri, öğrenciler ve veliler arasında
iş birliğini sağlar. g) Rehberlik servisince hazırlanan yıllık çerçeve planını
ders yılının başladığı ilk ay içerisinde, yıl sonuçalışma raporunun bir
örneğini ise ders yılının tamamlandığı ay içerisinde bağlı bulunduğu rehberlik
ve araştırma merkezine gönderir. ğ) Haftalık ders çizelgesinde yer alan
rehberlik uygulamalarına ayrılmış saatlerde rehberlik hizmetlerinin sunulması
için gerekli tedbirleri alır. h) Hakkında danışmanlık tedbir kararı alınmış çocuklara
ve ailelerine yönelik rehberlik servisi tarafından sunulacak hizmetlerin yerine
getirilmesini sağlar. ı) İhtiyaçlar doğrultusunda öğrencilere, öğretmenlere,
idarecilere ve ailelere yönelik gerçekleştirilecek eğitim etkinliklerinin
düzenlenmesi için uygun ortamı ve gerekli desteği sağlar. i) Pansiyonlarda
barınan öğrencilere verilecek rehberlik hizmetleriyle ilgili gerekli tedbirleri
alır. Müdür yardımcılarının rehberlik hizmetlerine ilişkin görevleri
MADDE 32 – (1) Eğitim kurumu müdür yardımcıları aşağıdaki
görevleri yapar: a) Rehberlik hizmetleri yürütme komisyonu toplantılarına
katılır. b) Rehberlik hizmetlerinin nitelikli bir şekilde yürütülebilmesi için
öğrencilerin devam durumu, başarı durumu, sosyal kulüp çalışmaları gibi bilgi
ve belgeleri rehberlik servisi ile paylaşır ve iş birliği yapar. c) Eğitim
kurumu müdürünün vereceği rehberlik hizmetleriyle ilgili diğer görevleri yapar.
Koordinatör rehberlik öğretmeninin görevleri
MADDE 33 – (1) Koordinatörlük görevi verilen rehberlik
öğretmeni eğitim kurumunda yürütülen rehberlik hizmetlerine ilişkin
görevlerinin yanı sıra aşağıdaki görevleri yapar: a) Rehberlik servisi ile
eğitim kurumu yönetimi arasındaki koordinasyonu sağlar. b) Rehberlik
programları ve rehberlik etkinlikleri ile ilgili öğretmenler kuruluna bilgi
verir. c) Rehberlik servisinin hazırladığı yıllık çerçeve programının ve yıl
sonu çalışma raporlarının birer örneğini eğitim kurumu müdürüne iletir.
Rehberlik öğretmeninin görevleri
MADDE 34 – (1) Rehberlik öğretmeni aşağıdaki görevleri yapar:
a) Yıllık çerçeve planını, bağlı olduğu rehberlik ve araştırma merkezinin
hazırladığı çerçeve planı temel alarak eğitim kurumunun türüne ve öğrencilerin
ihtiyaçlarına göre hazırlar. Yıllık çerçeve planını ve yıl sonu çalışma
raporunu rehberlik ve araştırma merkezine iletilmek üzere eğitim kurumu
müdürüne sunar. b) Sınıf rehberlik planlarının hazırlanmasında, uygulanmasında,
sınıf içi rehberlik uygulamalarının geliştirilmesinde sınıf rehber
öğretmenlerine rehberlik eder. c) Öğrencilerin eğitsel, mesleki ve
kişisel/sosyal gelişimlerini sağlamak amacıyla bireysel rehberlik ve grup
rehberliği hizmetlerini yürütür. ç) Sınıf ve pansiyonlarda yürütülen eğitsel,
mesleki ve kişisel/sosyal rehberlik etkinliklerinden, rehberlik alanında özel
bilgi ve beceri gerektiren hizmetleri yürütür. d) Gerektiğinde rehberlik
hizmetlerinde kullanılacak ölçme araçları, doküman ve kaynakları hazırlama ve
geliştirme çalışmalarına katılır. e) Rehberlik hizmetleri çerçevesinde yapılan
çalışmaları raporlaştırır ve ilgililerle paylaşır. f) Mesleklerin
özelliklerini, ön koşullarını, eğitim, yetiştirilme ve staj olanaklarını,
çalışma koşullarını; verilen bursları, eğitim ve iş gücü yetiştirme
programlarını öğrenciler, öğretmenler ve velilerle paylaşır. g) Rehberlik
hizmetlerinin etkin ve verimli bir şekilde yürütülebilmesi için ihtiyaç duyulan
durumlarda bireysel veya grupla psikolojik danışma ve görüşme yapmak üzere
öğrenciyi ders saati içerisinde rehberlik servisine davet eder. Görüşme
içeriğinin gizliliğini koruyarak görüşülecek öğrencinin yalnızca adını ve
görüşme saatini eğitim kurumu idaresine bildirir. ğ) Rehberlik servisinde
gerçekleştirilen çalışmaların kaydını tutar, çalışmalara ait doküman arşivi
oluşturur. h) Bireylere ilişkin hizmetin gerektirdiği özel ve gizlilik içeren
bilgileri, mevzuat ile yetkili kılınan makamlar dışında öğrencinin ve velisinin
izni olmadan kimseyle paylaşmaz. ı) Rehberlik hizmetlerinin tanıtılması ve
yaygınlaştırılması amacı ile materyal hazırlar ve gerekli tanıtım çalışmalarını
gerçekleştirir. i) Merkezî sınavlara ait tercih döneminde görev alır. j)
Eğitsel değerlendirme ve tanılamada özel eğitim değerlendirme kuruluna üye
olarak katılır. k) Özel eğitim ihtiyacı olan öğrencilerin eğitim ihtiyaçlarının
karşılanması amacıyla bireyselleştirilmiş eğitim programı geliştirme ekibinde
rehberlik hizmetlerini yürütmek üzere görev alır. l) Özel eğitim ihtiyacı olan
öğrenciler ve ailelerine yönelik eğitim hizmetlerinin yürütülmesinde ilgili
kişi, kurum ve kuruluşlarla iş birliği yapar. m) Destek eğitim odasında eğitim
alan kaynaştırma öğrencilerinin gelişimini takip eder. Öğretmenlere bu konuda
rehberlik eder. n) Evde ve hastanede eğitime karar verilmiş öğrencilere
rehberlik hizmeti sunmak amacıyla öğrenciyi evde ve hastanede ziyaret eder. o)
Rehberlik ve araştırma merkezlerinin yürüttüğü proje ve ekip çalışmalarına
ihtiyaç duyulması hâlinde katılır. ö) Öğrencinin ilgi, yetenek, değer, çevre
koşulları ve kişilik özelliklerini de dikkate alarak alan, dal ve ders seçimi
yapmasına, sosyal kulüplere yönelmesine destek olur. Üst eğitim kurumlarına ve
programlarına ilişkin gerekli bilgileri verir. p) Görevlendirildiği takdirde
komisyonla öğrenci alan eğitim kurumlarının kayıt döneminde görev alır. r)
Eğitim kurumuna ve pansiyona yeni kayıt olan ya da nakil yoluyla gelen öğrencilere
yapılacak uyum çalışmasını planlar. s) Aile rehberliği hizmetlerini yürütür. ş)
Veli toplantılarına katılır. t) Öğrencilerin stresle, kişisel sorunlarla ve
travmatik yaşantılarla baş etme becerileri geliştirmelerine destek olur. u)
Öğrencinin kişisel özelliklerini, eğitsel ve mesleki ihtiyaçlarını
değerlendirmek amacıyla ihtiyaç duyulan ölçme aracını uygular;
değerlendirmelerini raporlaştırarak ilgililerle paylaşır. ü) Mesleki yönelim
faaliyetlerinde güncel veri ve gelişmelerden faydalanmak için ilgili kurum ve
kuruluşlarla işbirliği yapar. v) Psikolojik ölçme araçlarını uygularken, ölçme
aracının uygulama yönergesinde belirtilen kurallara, bilimsel ve etik ilkelere
uygun davranır. y) Öğrencinin ya da grubun ihtiyaçlarına göre psikolojik
danışma sürecini belirler, uygular ve danışma sürecinde danışan dosyası
aracılığı ile gerekli kayıtları tutar. z) Öğrencilerle yürütülen rehberlik
çalışmalarının kayıtlarını tutar ve sonrasında öğrenciyi izler. aa) Hakkında
danışmanlık tedbir kararı alınan çocuğa ve çocuğun bakımından sorumlu kişilere
hizmet sunar. bb) Pansiyonlu eğitim kurumlarında, pansiyonda barınan
öğrencilere verilecek rehberlik hizmetleri ile ilgili iş ve işlemleri eğitim
kurumunda veya pansiyonda yürütür. cc) İhtiyaçlar doğrultusunda, ailelere, öğrencilere,
öğretmenlere ve idarecilere yönelik ilgili kurum ve kuruluşlarla iş birliği
yaparak eğitim etkinlikleri gerçekleştirir. çç) Çalışmalarını rehberlik ve
araştırma merkezi ile işbirliği içerisinde yürütür. dd) Ortaokullarda öğrenci
davranışları değerlendirme kurulunun ve ortaöğretim kurumlarında okul öğrenci
ödül ve disiplin kurulunun önerisi ile rehberlik servisine yönlendirilen
öğrenciyle görüşme yapar ve öğrencinin durumuna ilişkin raporu ilgili kurula
sunar. ee) Eğitim Kurumu idarecileri, öğretmenler, eğitim kurumu personeli ve
ailelere yönelik rehberlik hizmetleri hakkında işbirliği sağlanması için
müşavirlik yapar. ff) Sınavlarda görev alabilir; belleticilik ve nöbet görevi
yapar. gg) Sunduğu hizmetlerin etkililiğini ve verimliliğini artırmak amacıyla
araştırma, izleme ve değerlendirme çalışmaları yapar. ğğ) Eğitim Kurumu
müdürünün vereceği rehberlik hizmetleri ile ilgili diğer görevleri yapar. Sınıf
rehber öğretmeninin görevleri
MADDE 35 – (1) Sınıf rehber öğretmeni aşağıdaki görevleri
yapar: a) Eğitim kurumunun yıllık rehberlik planı çerçevesinde sınıfının yıllık
çalışmalarını planlar. Bu planlamanın bir örneğini ders yılının ilk ayı içinde
rehberlik servisine iletir; plan dâhilinde uygulamalarını gerçekleştirir. b)
Bireyi tanıma tekniklerinden uzmanlık bilgisi gerektirmeyenleri sınıfında
uygulayarak sonuçlarını rehberlik öğretmeni ile paylaşır. c) e-Okul
sistemindeki öğrenci gelişim dosyalarının sınıf rehberlik hizmetleri ile ilgili
bölümlerini doldurur, gerektiğinde rehberlik servisiyle iş birliği yapar. ç)
Sınıfa yeni gelen öğrencilerin uyum sürecinde rehberlik öğretmeni ile iş
birliği içerisinde çalışır. d) Rehberlik öğretmeni ile iş birliği yaparak
öğrencilerin ilgi, yetenek, değer, akademik başarı ve kişilik özelliklerine
göre öğrenci meclisine, öğrenci kulüplerine, seçmeli derslere ve sosyal
etkinliklere yönlendirme işlemlerini yürütür. e) Sınıfındaki öğrencilerin risk
altında olduğuna ilişkin veri elde ettiğinde gerekli desteği sağlamak üzere
rehberlik servisine bilgi verir. f) Öğrencinin, öğrenme stilini fark etmesine,
öğrenme becerilerini geliştirmesine, akademik performansını artırmasına yönelik
çalışmalarında rehberlik servisiyle iş birliği yapar. g) Sınıfıyla ilgili
yürüttüğü rehberlik çalışmalarını, rehberlik hizmetleri ile ilgili ihtiyaç ve
önerilerini belirten raporu ders yılı sonunda rehberlik servisine iletir. ğ)
Öğrenci hakkındaki özel ve gizlilik içeren bilgileri korur. h)
Bireyselleştirilmiş eğitim planının hazırlanmasında görev alır. ı) Eğitim
kurumu müdürünün rehberlik hizmetleri ile ilgili vereceği diğer görevleri
yapar. Diğer öğretmenler
MADDE 36 – (1) Sınıf rehber öğretmenliği görevi olmayan
öğretmenler, gerektiğinde rehberlik servisinin planlaması doğrultusunda
rehberlik çalışmalarına destek sağlar. (2) Eğitim Kurumu müdürünün vereceği
rehberlik hizmetleri ile ilgili görevleri yapar.
YEDİNCİ BÖLÜM Çeşitli ve Son Hükümler Çalışma saatleri ve
izinler
MADDE 37 – (1) Rehberlik ve araştırma merkezlerinde görevli
uzmanlar ve rehberlik öğretmeninin çalışma saatleri ve izinleri ile ilgili
konular, 14/7/1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 99, 102,
103, 104 üncü maddeleri esaslarına göre düzenlenir. (2) Rehberlik servislerinde
görevli rehberlik öğretmenlerinin çalışma süreleri haftalık 30 iş saatidir.
Günlük çalışma saatleri eğitim-öğretim kurumunun özellik ve ihtiyaçlarına göre
okul müdürlüğünce düzenlenir. Bu elemanlar izin ve tatillerini diğer
öğretmenler gibi kullanırlar. (3) Rehberlik öğretmenleri tercih danışmanlığı,
alan ve ders seçimi, öğrenci tanılama sürecine bağlı olarak yapılacak
çalışmalarda izin ve tatil dönemlerinde görevlendirilebilir. Yürürlükten
kaldırılan yönetmelik
MADDE 38 – (1) 17/4/2001 tarihli ve 24376 sayılı Resmî
Gazete’de yayımlanan Millî Eğitim Bakanlığı Rehberlik ve Psikolojik Danışma Hizmetleri
Yönetmeliği yürürlükten kaldırılmıştır. Yürürlük
MADDE 39 – (1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe
girer. Yürütme
MADDE 40 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Millî Eğitim Bakanı
yürütür.
Yorumlar
Yorum Gönder